Chat news

Wo-2Apr: KOSMOPOLIET

Alhoewel terecht omstreden is de KOSMOPOLIET gekend als de eerste Nederlandse Klipper, alsook als de snelste van Nederland naar Batavia.

De ‘eerste’ is afhankelijk van welke definitie je een Klipper toekent, indien de ‘snelste’ degene is die de kortste reis maakte, dan is dat niet de KOSMOPOLIET. Wel is de KOSMOPOLIET de ‘snelste’ indien je het gemiddelde van de gemaakte reizen beschouwt, althans volgens de heer A.Blusse van Oud-Alblas die in 1942-43 een aantal lezingen hield over ‘SNELZEILERS IN DE 19E EEUW, Jacob Bouten en zijn schepen’. In zijn studiemateriaal vond ik recent veel interessante gegevens over vooral de JAN VAN HOORN maar ook van de KOSMOPOLIET. Gegevens welke verloren gewaand werden tgv de Overstromingsramp in 1953′.
En wat blijkt: er bestaan nog EXTRACTEN UIT DE LOGBOEKEN van zowel de 2e, 3e, 4e, en 5e-uitreis van de KOSMOPOLIET door Kapt Jacob Bouten en van de 10e-, 11e- en 12e-uitreis door Kapt Jan Koning. Gedetailleerde dagelijkse positie, koers, ‘verheid’ en winden met opmerkingen. Uiterst interessante gegevens van omstreeks 150 jaar geleden die na 60 jaar boven water komen. Ik ga weer extra mijn best doen!

Vr-25Jan: zelf minder toegekomen aan de Dordtsche Grote Vaart wordt er ondertussen zeer enthousiast en terdege gewerkt aan een transcriptie van het dagboek van Justus Klinkhamer van 1826 met ‘s Rijks Schip Zeeuw naar Java. Mijn nu aanzienlijk beter leesbare eerste 21 bladzijden zijn te zien op Scheepsjournaal Justus Klinkhamer !

Zo-4Nov: na vrijdag in Hoorn een eerste kennismaking met de Collectie Commissie van de Stichting Nederlandse Kaap Hoorn-Vaarders in de Oudheidskamer te hebben gehad, ‘s avonds genoten van een heerlijke avond in Alpino met speciale dank aan Andre voor zijn uitstekende service.

Vervolgens zaterdag naar de Beurs voor Klassieke Schepen in Enkhuizen geweest (ook weer zo’n leuk gemelleerd gezelschap) waar ik Ron de Vos eindelijk heb ontmoet. In zijn op deze dag gepresenteerde nieuwe boek “Nederlandse Fregatschepen en Barken” heeft hij op mijn verzoek (of aandringen?) ook de JAN VAN HOORN opgenomen dankzij bestekken die ik hem van dat schip en de KOSMOPOLIET kon leveren. ‘s Avonds terug in Hoorn wederom een avondje uitgespat en wel opnieuw in Hendrickje Stoffels incl Bianca’s Choice, met bijzondere complimenten aan Shamee voor haar uitmuntende service (dat Bianca mij na ruim 1 jaar herkende en me nog herinnerde vind ik trouwens ook een enorm compliment waard).

Uiteindelijk zondag nog een keer naar Enkhuizen geweest om daar het verhaal van Hendrik Hachmer te beluisteren, hetgeen me weer dichterbij de scheepvaart van de Boitens rond 1800 gebracht heeft. Ontzettend leuk allemaal!

Vr-26Okt: De start van een nieuw begin is gemaakt. De indeling van mijn website heb ik omgegooid en de eerste aanvulling toegevoegd, te weten: de volledige inventarisatie (althans 0-versie) van de eerste 16 reizen door de eerste 4 fregatten op de Grote Vaart naar Oost-Indie in de jaren 1827-1834. Deze is te vinden onderaan het eerdere verhaal op “Grote Vaart, 1827-1834 Het begin“.

Tevens heb ik een start gemaakt met het 2e-deel van de Dordtsche Grote Vaart, namelijk de volgende 28 Dordtsche reizen door in totaal 11 fregatten van reeds 5 rederijen. Zie ” Grote Vaart, 1835-1843 De groei“. In de Tab DORT is een eerste inruk te verkrijgen van hetgeen er over de DORTENAAR allemaal bestaat en in de Tabs OUD-A en ORION heb ik een begin gemaakt vanwege hetgeen er vervolgens nog zal verschijnen.

Verder heb ik de opnieuw aangevulde verhalen toegevoegd van Jacob Bouten 1815-1827 en van 1827-1835, Scheepsjongen van 12 jaar en mijn verhaal over de Veendammer binnen- en buitenvaarders Boiten.

D0-11Okt: Ik zal binnenkort mijn website wederom compleet omgooien, omdat ik ervaren heb dat deze in de huidige vorm te weinig reacties oplevert om voldoende vooruitgang te realiseren. Aldus, wie nog iets zou willen downloaden moet dat zeer binnenkort doen. Home en Chatnews blijven met huidige inhoud, de andere tabs verdwijnen met slechts her en der terugkomst van een deel van de huidige inhoud.

Di-7Aug: Een buitenbeentje. Een aanzet tot een transcriptie van een dagboek dat ik een twee maanden geleden in notabene Amerika kon reproduceren van een 18-jarige marinier die in 1826 via Kaap de Goede Hoop naar Sourabaija en Batavia voer. Niet alleen een prachtige beschrijving van zijn ervaringen, maar tevens met  uitzonderlijke schilderingen uit die tijd.
Wie is geinteresseerd om dit verder te herschrijven ? Het lijkt mij meer dan de moeite waard !

Vr-20 Jul: Ik ben weer wat vorderingen aan het maken. Bij “de Dortenaar”  heb ik een eerste voorproefje geplaatst van hetgeen verder komen kan.

Wo-11Jul: Toch wel weer leuk. Tgv mijn transcripties van o.a. de ‘Notulen van Directie en Raad der Reedery’ van vooral de DORTENAAR, heb ik een eerste beeld gekregen van hetgeen de reders deden en ben ik hun taal leren ‘verstaan’.

Ma-9Jul: Vanwege het groeiend aantal gegevens over de schepen van Blussé (JAN VAN HOORN, KOSMO, K-II, K-III en DORTENAAR, waar tenminste de OUD-ALBLAS, ORION, TIMOR en J.C.SCHOTEL aan toe te voegen), heb ik daar nu een aparte tab voor gemaakt op mijn website. Waarschijnlijk zal ik daar vooral nieuwe bevindingen op plaatsen, om een indruk te geven van waar ik zo al mee bezig ben.

Di-26Jun: Wat een prachtige vondst ! Het schip waarmee kapitein Luitje Jacobs Bouten in 1822 met zijn vrouw en zoontje Jacob vanuit Koningsbergen naar Edingburgh voer, daar steenkolen laadde voor naar Bordeaux en onderweg op de Yarmouth banken aan de grond liep (zie levensverhaal kapitein Jacob Bouten), blijkt de EMMA te zijn geweest.

Wo-20Jun: Na door middel van monsterrollen en berichten in diverse dagbladen wat thuis geraakt te zijn in de eerste reizen door Dordtsche Fregatten vanaf 1827, ben ik ondertussen reeds geruime tijd bezig aan transcripties van de ‘Notulen van de Raad en Directie van de DORTENAAR’, de Logboeken van de 2e- en 3e- reis van de DORTENAAR en van het Grootboek van de DORTENAAR.
Ik hoop vóór eind Augustus met eerste resultaten hieromtrent te kunnen komen. Het geheel (van slechts voornoemde geschriften) is reeds ongelooflijk veel – maar ook zeer interessant – werk, dus mocht er iemand geinteresseerd zijn hier aan mee te werken dan is hij/zij daartoe bij deze van harte uitgenodigd !

Do-12Apr: Dat viel tegen. Was ik bij het eea veranderen al de Pdf.bestanden kwijt. Ze staan er nu weer opnieuw op, behalve deel IV. Daar wacht ik even mee totdat ik diverse aanvullingen verwerkt heb.

Do-15Mrt: Beide “Kosmopolieten” staan inmiddels op mijn website en ondertussen ben ik aan het doorbijten vanwege een transcriptie van het Logboek van de 2e-reis van de “Kosmopoliet II”. Ik ben door de uitreis heen en zal deze binnenkort vast publiceren. Ondertussen heb ik de namen van passagiers op beide “Kosmopolieten” sub Chatnieuws geplaatst, opdat deze door eventueel geinteresseerden makkelijker gegoogled kunnen worden dan in een Pdf.bestand.

Ma-13Feb: Alhoewel ik nog een paar losse eindjes over de “Kosmopolieten” moet vastknopen voordat ik Deel IIIB kan publiceren, geeft onderstaande alvast een beeld over
1. De reisduur van de reizen van Jacob Bouten voor rederij Blussé, en

2. Het rendement voor de aandeelhouders van de schepen.

Wo-18Jan: Toen Jacob Bouten juni 1850 van San Francisco naar Batavia vanwege doktershulp Makassar aandeed omdat zijn bemanning last van scheurbuik had, kocht hij daar ook drie varkens naast veel andere verse proviand ter aansterking van zijn bemanning.
Twee dagen voor zijn vertrek van zijn volgende reis rond Kaap Hoorn, kocht hij op 1o juli in Brouwershaven nog een geit voor aan boord.

PS. Dat goud zal wel in die kist gezeten hebben, want in 1853 kocht hij twee staven voor f.25.000,-

Ma-9Jan 2012: Goud uit San Francisco !

Sinds enige tijd ben ik aan het snuffelen in de grootboeken van de “Kosmopolieten” en nu ook in die van de “Jan van Hoorn”, waarin ik tegenkwam dat Jacob Bouten op zijn eerste reis rond de wereld in 1850 voor een bedrag van f. 15.000,- goud uit San Francisco meenam. Zal vast niet allemaal in zijn kist gezeten hebben waarvan wij in de familie pretenderen dat hij deze in zijn kajuit had staan?
F. 15.000,- vertegenwoordigde meer dan 10% van de eerste kosten voor de “Jan van Hoorn” en minder dan 10% van de omzet van deze reis. Welk volume of gewicht zou het goud destijds gehad hebben en zou hij voor zichzelf ook wat hebben gekocht?

Vr-30Dec: Soms kom je toch wel leuke speciale dingen tegen, zoals in ‘De Locomotief, Samarangs Handel- en Advertentieblad’ van 10 Julij 1867:
Het zal af en toe wel een jolige boel geweest zijn op de 3e-thuisreis van de “Kosmopoliet-II”

Do-22 Dec: Jacob Bouten vervoerde op zijn eerst thuisreis met de “Kosmopoliet” niet ook 400 Pic ‘Suiker’ mee, zoals in de transcriptie staat die omstreeks de 2e-wereldoorlog gemaakt werd van zijn brieven van aankomst, maar 398 Pic Koperen ‘Duiten’ zoals vermeld staat in de Carga-lijsten van de NRC van 1 november 1855.

Zo-12Dec: Andere (be)spiegeling; Op de afbeelding van de kajuit van de “Kosmopoliet” van het MMR http://www.maritiemdigitaal.nl/index.cfm?event=search.getdetail&id=100102148 bevinden de hutten van de stuurmannen zich aan stuurboord-zijde en op de afbeelding van het SAD http://beeldbank.erfgoedcentrumdiep.nl/index.cfm?fuseaction=search.showdetail&id=3C0A555B505693014B1DD54A8756527D&showbrowse aan bakboord-zijde? Dit kan toch echt niets met een drukplaat te maken hebben, werd het ontwerp omgegooid of wat is er hier wel aan de hand?
PS. Op het affiche hieronder zijn deze hutten niet voor stuurmannen maar voor passagiers!

Vr-9Dec: Ook wel heel speciaal is dat de afbeelding van de schepen op het affiche werd gemaakt aan de hand van een inkttekening van Simon van Brakel, maar dat deze het spiegelbeeld van elkaar zijn? Althans met de inkttekening uit het Stadsarchief Dordrecht, Erfgoedcentrum Diep. Kan hier ooit wat gespiegeld zijn met een reproductie of betreft het een afbeelding van een drukplaat ipv een inkttekening ? Er zal vast wel een verklaring voor zijn, maar wie weet deze?
http://beeldbank.erfgoedcentrumdiep.nl/index.cfm?fuseaction=search.showdetail&id=D5D5BF07CF7CE9A99E43CBC1356B502B&showbrowse

Wo-7Dec: Toch wel vreemd dat het affiche van de Kosmopoliet I+II kennelijk pas werd uitgebracht na de verkoop van de “Kosmopoliet I” ?!?!
Als kapiteins staan namelijk vermeld H. Dienske die in 1871 op de laatste reis van de “Kosmopoliet I” voor het eerst gezagvoerder was en T. Huijzer die pas na 1871 de laatste gezagvoerder op de “Kosmopoliet II” was. De “Kosmopoliet I” werd in 1872 verkocht, de “Kosmopoliet II” in 1876. Was dit affiche een homage achteraf aan beide “Kosmopolieten” en niet bedoeld om reclame te maken voor de accomodaties op de “Kosmopolieten” ?
Eigenlijk wel erg onwaarschijnlijk, heeft iemand een betere uitleg? De veelal vermelde datum van 1865 voor dit affiche lijkt hoe dan ook zeker niet juist te zijn!
http://beeldbank.erfgoedcentrumdiep.nl/index.cfm?fuseaction=search.showdetail&id=3C0A56A6505693014B18F5B9FF35B1D8&showbrowse

Wo-23 Nov: In het NRC van 27 februari 1861 is te lezen:
“Rotterdam, 27 Februarij. Het heeft Z.M. de koning behaagd, den heer J. Bouten, gezagvoerder van het koopvaardijschip de Cosmopoliet, te benoemen tot ridder der orde van de Eikenkroon.”

Hieruit blijkt dus dat Jacob Bouten de Ridderorde niet in 1869 ontving (zoals algemeen werd verondersteld), maar reeds in 1861. Aangezien hij toen 45 jaar oud was, klopt die leeftijd wel met het schilderij van Jacob Bouten waarop hij de ridderorde draagt.
Ik heb deel IV hierop gecorrigeerd en dit bericht staat nu in deel IIIA (in 2012 te verschijnen) vermeld.

Di-8 Nov: Naar aanleiding van mijn bezoek aan Wim de Bruijn van de Spiegel der Zeilvaart http://www.vaarwijzer.nl/spiegel/ vernam ik dat inmiddels een zeer groot deel van de Nederlandse kranten gedigitaliseerd werd en on line te raadplegen is op http://kranten.kb.nl/ .

Hierdoor heb ik heel wat aanvullende informatie te pakken gekregen over Jacob Bouten, te beginnen met:
“Middelburgse Courant 19-06-1828, ZEE-TIJDINGEN.: MIDDELBURG den 17 junij. Den 15 dezer is alhier gearriveerd het kofschip de Harmonie, kapitein J. Strobuur, van Frederikshaven met hout.”,
te weten Jacob’s tussentijdse terugkomst in Nederland op zijn eerste reis van huis uit Antwerpen. Een reis die anderhalf jaar duurde.

Deze bijkomende informatie uit de Middelburgse Courant, waarnaast vooral het NRC en Algemeen Handelsblad, maar soms ook De Tijd en De Nederlander, heb ik nu aangevuld in deel I en IIA.

Ma-17 Okt: Na mijn beleving op Kaap Hoorn (13 april 2010) vanwege mijn voorvader, de Nederlandse Kaap Hoorn-schipper (in het kwadraat) Jacob Bouten, wilde ik natuurlijk ook eens wat meer weten over de Stichting Nederlandse Kaan Hoorn-vaarders. Zodoende had ik mij opgegeven om hun jaarbijeenkomst 2011 in de Oosterkerk te Hoorn bij te wonen en daaraan voorafgaand de oudheidskamers van de Stichting te bezichtigen. De Stichting werd pas in 1959 (als vereniging) opgericht, maar telt wel meer dan 500 deelnemers (ofwel begunstigers, een stichting heeft geen leden).
De stichting telt 10 Kaap Hoorn-schippers aan wie een certificaat met bijbehorende penning werd uitgereikt. Deze schippers voldeden niet meer aan de oorspronkelijke normen (cq statuten) mbt ladingvervoerende dwarsgetuigde zeilschepen, maar behoren tot de huidige generatie zeezeilers van (in mijn terminologie) zeezeilers vanwege de sport.
Mijn ervaring aan de hand van deze door mij bijgewoonde bijeenkomst is dat de stichting kennelijk goed bezig is (getuige het aantal begunstigers en ca 200 aanwezigen op deze bijeenkomst) en dus duidelijk voldoet aan een behoefte die kennelijk aanwezig is bij een mix van vooral Nederlanders (waarnaast enkele Duitsers) die op een manier roots hebben in vooral de grote vaart en/of zeezeilen. Een derde categorie wordt gevormd door vooral in de historie geinteresseerden, hetgeen voor de stichting klaarblijkelijk ook het belangrijkste onderwerp is, althans gezien de jaarlijkse publicaties. Vanwege dit laatste werd er door meerdere personen bij mij op aangedrongen om februari volgend jaar een presentatie te geven aan de hand van de door mij samengestelde informatie over Jacob Bouten.

Moet kunnen en B. mag ook wel, want bij de stichting (en al helemaal op of via de website) is er kennelijk erg weinig over Jacob Bouten bekend. PS. Er waren ook, vooral twee personen, die er op gebrand waren dat ik begunstiger werd, dus dat heb ik ondertussen maar gedaan :). Voor meer over de stichting, zie: http://www.kaaphoornvaarders.nl/

“I am the albatross who
awaits you at the end of the world.
I am the forgotten soul of the dead seamen
who sailed across Cape Horn from all the
seas of the world.
But, they have not died in the fury of the waves,
today they fly on my wings, towards eternity, in
the last crevice of the antartic winds.”

Sara Vial, 1992 (Poem in memorial of sea men who  lost their lives crossing Cape Horn)

Zo-16 Okt:  Gisteren (Za-15Okt) ben ik reeds in Hoorn aangekomen om daar wat rond te kijken alvorens er vandaag (zondag) een bijeenkomst van de Nederlandse Kaap Hoorn-vaarders bij te wonen.

Het plaatsje Hoorn heeft in de Gouden Eeuw haar grootste bloeiperiode gekend en diverse gebouwen getuigen nog van de rol van de VOC in Hoorn in die tijd. De Hoofdtoren (uit 1532) is een markant overblijfsel uit de vestingtijd en vormt de overgang van het zeeleven destijds naar de stad. Hoorn had zwaar te lijden onder het verval van de VOC en krabbelde tweede helft 19e-eeuw overeind in een vooral West-Friese rol.
Mijn interesse om iets van Hoorn gezien te hebben komt voort uit de “Jan van Hoorn”, waarmee Jacob Bouten tien reizen maakte, acht als kapitein en waarvan twee rond de wereld. Nou heb ik nog steeds geen idee wie de persoon Jan van Hoorn geweest is (ben ik ook niet naar op zoek geweest), maar ik neem aan dat het iemand geweest moet zijn met roots in Hoorn. Hoorn is natuurlijk ook de geboorteplaats van de broers Jan en Willem Schouten, kapiteins op de “Hoorn” en de “Eendracht” die in 1615 met Jacob le Maire uit Hoorn vertrokken op hun expeditie naar hetgeen later door hun Kaap Hoorn genoemd zou worden. Vele redenen voor mij om tenminste het plaatsje Hoorn ook eens bezocht te hebben (na een reis rond de wereld wordt dichter bij huis ook interessanter).

Ben ik in Hoorn vanwege zeilsporen van mijn voorvader Bouten en dan blijk ik daar een meer dan voortreffelijk restaurant (met niet alleen uitstekende keuken, maar tevens voortreffelijke bediening) Hendrickje Stoffels uitgekozen te hebben, dat vanwege de naam met schilder Rembrandt verbonden is via een voorvader van mij aan mijn moeders kant. Waar het bloed al niet samen kan vloeien.
Nadat de restauratie van de oorspronkelijke kade gereed zal zijn zal het restaurant nog leuker aan de haven gesitueerd liggen; http://www.hendrickje-stoffels.nl/ Hoe dan ook, vind je niet alleen de keuken belangrijk maar ook de sfeer en bediening, dan kan ik ieder dit restaurant aanbevelen voor het geval u een keer in Hoorn mocht vertoeven.